Wielki Festyn Wakacyjnej Pomocy

W dniu 2019-01-08 zamieściłem na Twitterze wpis: Wakacyjna Orkiestra Pomocy Najmniej i Najbardziej Zdolnym Uczniom śpiewa, tańczy, bawi, cieszy się i kwestuje w ostatni weekend przed wakacjami. Pomyśl o tym!

Nikt nie zareagował.

Oczami wyobraźni widzę autobusy wyjeżdżające ze szkół w Polskę (a potem do innych państw członkowskich Unii Europejskiej) na 1, 2, 3- tygodniowe wycieczki turystyczno-krajoznawcze.

A) Jedna trzecia dzieci (uczniów) to dzieci niepełnosprawne lub uczniowie mający problemy z nauką w szkole,

B) jedna trzecia uczniów to uczniowie najzdolniejsi,

C) a jedna trzecia uczniów to uczniowie najbardziej przedsiębiorczy, którzy zebrali najwięcej datków lub włożyli najwięcej pracy w organizację i przeprowadzenie WFWP.

Każde dziecko z kategorii A miałoby na wycieczce po dwóch opiekunów po jednym z kategorii B oraz z kategorii C.

Ogólną opiekę nad dziećmi niepełnosprawnym sprawowałby student medycyny z końcowych lat studiów.

Kierownikami wycieczki byłby duet: nauczyciel plus rodzic.

Wycieczki zatrzymywałyby się na noclegi w odpowiednio przygotowanych szkołach, które przygotowywałyby również wszystkie lub niektóre z posiłków.

WFWP mogłyby być organizowane w pierwszy weekend czerwca lub w ostatni weekend przed końcem roku szkolnego.

Problemy, na jakie w czasie tych wycieczek natrafią zarówno sprawne, jak i niepełnosprawne dzieci, mogą być niełatwe do przezwyciężania. Ale mogą też być bardzo inspirujące dla dzieci i przynieść im dużo satysfakcji oraz zadowolenia. Aby to osiągnąć program oraz organizacja każdej wycieczki powinny zostać bardzo starannie przemyślane i przygotowane.

Organizatorami Wielkich Festynów Wakacyjnej Pomocy mogą być wolontariusze spośród nauczycieli, rodziców oraz uczniów ze wszystkich szkół znajdujących się na terenie danej gminy.

W zależności od warunków lokalnych oraz demograficznych WFWP mogą być też organizowane wspólnie przez dwie, a nawet przez kilka gmin.

Chemia, ekologia i ekonomia (1)

Ile m³ dwutlenku węgla zostanie wyemitowane do atmosfery po spalenia 1 m³ gazu?

Nie masz pojęcia, nie wiesz nawet, gdzie i jak możesz takie dane znaleźć?

– No, to poszukaj odpowiedzi w swoich podręcznikach chemii (no i oczywiście w Google u, który wszystko wie)!

Jeżeli jednak mimo usilnych starań i szczerej chęci nie znajdziesz odpowiedzi na to bardzo ważne dla wszystkich pytanie, to najprościej będzie, jeżeli rozwiążesz to zadanie sam. Wbrew pozorom nie jest ono wcale trudne.

No, dobrze, ale po co w ogóle mam rozwiązywać to zadanie?! I to pytanie jest też bardzo dobre! – Po co?

Dwutlenek węgla jest złym przewodnikiem ciepła. Nawet bardzo niewielki wzrost jego stężenia w atmosferze powoduje tzw. efekt cieplarniany.

Coraz większa część ciepła, które ziemia otrzymuje ze słońca, zamiast zostać wypromieniowana przez ziemię w przestrzeń kosmiczną jest zatrzymywane przez znajdujący się w atmosferze dwutlenek węgla i pozostaje na ziemi.

Na skutek tego temperatura atmosfery ziemskiej, bardzo powoli, ale ciągle wzrasta. W konsekwencji lodowce topnieją, poziom wód w morzach i oceanach zaczyna się podnosić i coraz częściej pojawiają huragany, powodzie, susze oraz różnego rodzaju anomalie pogodowe.

Wiesz już teraz, dlaczego należy rozwiąż ac to zadanie. Rozwiązanie tego zadania wymaga zaznajomienia się z podstawowymi własnościami gazów zebranymi w poniższej tablicy .

Podstawowe własności niektórych gazów (tablica 1)

                                                                     Mol

Nazwa                    Wzór   Objętość, dcm Masa, g

Metan                      CH₄     22,414              16

Tlen                          O₂       22,414               32

Dwutlenek węgla     CO₂      22,414              44

Tlenek węgla             CO      22,414               28

Para wodna                H₂O    22,414               18

Azot                            N₂       22,414               28

Wodór                         H₂       22,414                  2

Hel                               He      22,414                   4

Butan                          C₄H₁₀ 22,414                  58

Przyglądnij się uważnie zebranym w tablicy danym i podsumuj w myśli, co wiesz o tych gazach

Metan jest głównym i dominującym składnikiem gazu ziemnego, na którym Twoja mama przygotowuje różnego rodzaju pyszności.

Gaz ten rozprowadzany jest rurociągami między państwami, miastami oraz poszczególnymi domami. Jest też transpirowany statkami w postaci skroplonej. Zamiast nazywać go gazem ziemnym lub naturalnym lepiej byłoby nazywać go metanem. Ta poprawna chemicznie nazwa uczulałaby użytkowników, że nie jest gaz tak samo bezpieczny jak powietrze i wymaga przestrzegani podstawowych zasad bezpieczeństwa: po otwarciu kurka należy go zapalić, a po zamknięciu gazu sprawdzić, czy kurek jest zamknięty i gaz się nie ulatnia

Cząsteczka metan CH₄ zbudowana jest z jednego atomu węgla C oraz z czterech atomów wodoru H, na co wskazuje dolny indeks 4. Przy symbolu atomu węgla C powinien być wpisany dolny indeks 1. Dla wygody nie piszemy indeksu 1, ale nie należy jednak zapominać o tej pominiętej jedynce, bo ona tam jest.

Symbol C może oznaczać nie tylko pojedynczy atom węgla, ale i nazwę pierwiastka węgla. Kaidy pierwiastek składa się z jednego tylko rodzaju atomów. W tym przypadku może to być zarówno grafit, jak i diament.

Symbol Au może oznaczać zarówno jeden atom złota, jak i samorodek złota składający się z samych tylko atomów złota. Podobnie Cu może reprezentować jeden atom miedzi, jak i pierwiastek, z którego wykonano miedziany drut lub blachę.

Tlen O z węglem C i wodorem H można nazywać pierwiastkami życia. Nie ma na świecie żywego organizmu, który nie byłby zbudowany z tych trzech pierwiastków.

Powietrze jest mieszaniną tlenu O₂ w 21 % oraz z 79 % z azotu N₂. Zarówno tlen, jak i azot nie występują w powietrzu w postaci pojedynczych atomów, tylko w postaci dwuatomowych cząsteczek tlenu O₂ i azotu N₂. Azot z powietrza wykorzystuje się w do produkcji nawozów azotowych.

Hel i inne gazy szlachetne występują w powietrzu w śladowych ilościach jako pojedyncze atomy, a nie w postaci dwuatomowych cząsteczek. Hel i wodór w przeciwieństwie do dwutlenku węgla są dobrymi przewodnikami ciepła. Trudno będzie Ci uwierzyć, że hel został odkryty najpierw na słońcu, a dopiero potem na ziemi!

Dwutlenek węgla jest głównym produktem spalania nie tylko nie tylko metanu, ale i wszystkich paliw ciekłych (ropopochodnych), jak również paliw stałych takich jak węgiel kamienny, węgiel brunatny, drewno, torf, koks itp.

Aby przystąpić do rozwiązania postawionego na wstępie zadania powinieneś jeszcze uporządkować swoje wiadomości o reakcjach chemicznych i równaniach chemicznych,.

Równanie reakcji spalania metanu

Każde równanie chemiczne jest ilościowym opisem jakiejś reakcji chemicznej. Jest też równaniem w sensie matematycznym: zarówno lewa, jak i prawa strona równania chemicznego muszą być sobie równe.

W przypadku reakcji spalania metanu metan reaguje z tlenem znajdującym się w powietrzu, a w wyniku tej reakcji powstają dwie nowe substancje: dwutlenek węgla oraz woda w postaci pary wodnej.

CH₄ + O₂ = CO₂ + H₂O        (1)

Po lewej stronie znaku równości zapisujemy wzory sumaryczne substratów, czyli tych substancji, które reagują z sobą, a po prawej stronie wzory sumaryczne produktów reakcji, czyli tych substancji, które powstają w wyniku reakcji chemicznej.

Substratami reakcji spalania metanu są: metan i tlen, a produktami reakcji są dwutlenek węgla oraz para wodna.

Coś się nie zgadza w tym zapisie równania 1?

Istotnie, liczby atomów tlenu i wodoru po obu stronach równania nie są sobie równe! Trzeba równanie zbilansować w taki sposób, aby liczby atomów po lewej i po prawej stronie równania chemicznego były sobie równe zgodnie z prawem zachowania masy. Bilansowanie równań reakcji chemicznych nie jest wcale takie trudne, jak to się może wydawać.

W powyższym równaniu (a raczej w nierówności) atomów tlenu wystarcza tylko na utworzenie dwutlenku węgla, ale zabrakło go na utworzenie dwóch cząsteczek wody z obecnych w cząsteczce metanu czterech atomów wodoru.

Wprowadzamy odpowiednie korekcje i otrzymujemy poprawnie zbilansowane równanie reakcji spalania metanu.

CH₄ + 2O₂ = CO₂ + 2H₂O      (2)

Na podstawie poprawnie zbilansowanego równania reakcji spalania metanu można powiedzieć, że jedna cząsteczka metanu reaguje z dwoma cząsteczkami tlenu. W wyniku tej reakcji powstaje jedna cząsteczka dwutlenku węgla oraz dwie cząsteczki wody (pary wodnej).

Porównaj jeszcze raz oba te oba te zapisy reakcji chemicznej i sprawdź, czy po obu stronach równania zbilansowanego masz taką samą liczbę atomów każdego z pierwiastków.

Gazy podane w tablicy 1 składają się z ciasteczek związków chemicznych, na przykład metanu CH₄ , dwutlenku węgla CO₂ i wody H₂O .

Cząsteczki związków chemicznych składają się z atomów różnych pierwiastków.

Cząsteczki gazów mogą być też zbudowane z atomów jednego rodzaju atomów, na przykład tlenu O_2, i ozonu O₃ azotu N₂ itd.

Hel i inne gazy szlachetne nie tworzą cząsteczek i składają się z pojedynczych atomów każdego z tych pierwiastków.

Objętość jednego mola gazu jest taka sama, wynosi 22 (lub dokładnie 22,414 dcm) i nie zależy od rodzaju gazu (tablica 1). W objętości molowej każdego gazu znajduje się taka sama liczba cząsteczek gazu. Jest to niewyobrażalnie duża liczba nazywana liczbą Avogadra.

Liczba Avogadra jest liczbą atomów w 12 g izotopu węgla ¹²C. Liczba Avogadra jest liczbą wzorcową, na której opiera się cała buchalteria chemiczna.

W 22 dcm znajduje się tyle samo ciasteczek helu co i dwutlenku węgla. Nie należy jednak zapominać, że przy takiej samej objętości molowej masa jednego mola helu wynosi zaledwie 4 g (lekki gaz), a masa jednego mola dwutlenku węgla aż 44 g (ciężki gaz). Mimo tej różnicy w 4 g helu znajduje się tyle samo atomów co i cząsteczek w 44 g dwutlenku węgla.

Równanie nie ulega zmianie, jeżeli obie jego strony zostaną pomnożone przez ta samą liczbę, na przykład liczbę Avogadra LA.

1*LA CH₄ + 2**LA O₂ = 1**LA CO₂ + 2**LA H₂O   (3)

Z zapisu tego wynika, że 1 mol metanu reaguje z dwoma molami tlenu w wyniku czego powstaje jeden mol dwutlenku wegna oraz dwa mole wody.

CH₄ + 2O₂ = CO₂ + 2H₂O

Współczynniki w powyższym równaniu mogą oznaczać liczby uczestniczących w reakcji cząsteczek reagentów lub liczbę moli tych reagentów (obliczenia stechiometryczne).

Masz teraz wystarczająco dużo wiadomości, aby samodzielnie rozwiązać postawione na wstępie zadanie Swoje rozwiązanie opublikuj w formie komentarza do tego wpisu (c. d. n. lub nie!)!

Edukacja bez pozorów i mitów równa się stabilne gospodarczo państwo plus demokracja z szeroko otwartymi drzwiami

1.Nie mamy takiej edukacji. Mamy edukację zaplątaną w pozorach i mitach.
2.W naszym systemie edukacyjnym nie mamy dostatecznie rzetelnego systemu oceniania wyników pracy uczniów. Tym samym nie możemy mieć rzetelnego i wiarygodnego systemu oceniania pracy nauczycieli z uczniami.
3.To nie nauczyciele są winnymi za niską jakość oceniania szkolnego, chociaż to oni oceniają. Winnymi są przede wszystkim decydenci z Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz politycy.
4.Trzeba jednak przyznać, że nauczyciele nie zrobili nic i nie chcą zrobić najmniejszego nawet kroku , aby ten zastój w szkolnictwie zlikwidować, a pozory i mity wyrzucić ze szkół (zob, też Aleksander Janik „Kłopoty z kruszeniem betonu”, Wydawnictwo ALWA, Kraków 1991).

Czym zajmuje się biologia, fizyka i chemia?

Czym zajmuje się biologia, fizyka i chemia?

Biologia zajmuje się organizmami żywymi: zwierzętami, roślinami, bakteriami i wirusami oraz wszystkimi zagadnieniami, które są z nimi związane.
Przedmiotem zainteresowania fizyki są oddziaływania sił na obiekty materialne oraz przemiany energii. Pod wpływem sił przedmioty (ciała fizyczne) poruszają się lub ulegają różnym odkształceniom.
Chemia interesuje się przemianami substancji chemicznych, czyli reakcjami, które zachodzą między różnymi substancjami chemicznymi.
Chemia fizyczna zajmuje się zjawiskami z pogranicza fizyki i chemii, a biochemia koncentruje się na substancjach oraz przemianach chemicznych zachodzących w organizmach żywych.

Zjawiska fizyczne i chemiczne

Zjawiska fizyczne i chemiczne

Zjawiskiem nazywamy każdą zmianę zachodzącą w otaczającym nas świecie. Złamana zapałka nie przestała być kawałkiem drewienka, ale nie jest już tą samą co poprzednio zapałką. Stopiony lód nie jest już ciałem stałym, tylko cieczą, którą nazywamy wodą. Po wyłączeniu prądu żarówka przestaje świecić, ale jest taką samą jak poprzednio żarówką. W zjawiskach tych substancja przedmiotu nie uległa zmianie. Zjawiska tego rodzaju nazywamy zjawiskami fizycznymi.
Popiół ze spalonej zapałki i zapałka przed spaleniem to dwie całkiem odmienne substancje, o całkowicie różnych własnościach. Jajko przed i po usmażeniu lub ugotowaniu to też dwa odmienne tworzywa. Różnią się wyraźnie nie tylko płynnością (stanem skupienia), ale i smakiem. Żelazo i powstająca w wyniku jego korozji rdza też są różnymi substancjami (materiałami). Rdza nie jest mocnym, dającym się wyklepywać metalem.
W zjawiskach chemicznych zmianie ulega istota i jakość substancji. Niektórzy chemicy-purytanie uważają, że określenia substancja można używać tylko w odniesieniu do czystych pierwiastków i czystych związków chemicznych. Problem polega na tym, że substancji absolutnie czystych nie ma, wszystkie są tylko niemal czyste. Chemicy-niepurytanie określeniem substancja obejmują wszystko to, co jest jednorodne, nie jest roztworem, stopem lub mieszaniną i podlega przemianie chemicznej.
Płomień jest tym obszarem w przestrzeni, w którym zachodzi spalanie węglowodorów oraz innych
materiałów palnych. Płomień jest więc miejscem, w którym zachodzą różnego rodzaju reakcje chemiczne. Reakcjom spalanie towarzyszy wydzielanie ciepła oraz wysyłanie światła, czyli zjawiska fizyczne. Światło i ciepło są formami energii.

Atom – kres podziału pierwiastka na mniejsze częśc

Atom - kres podziału pierwiastka

Substancje proste, które nazywamy pierwiastkami, takie jak węgiel, żelazo, miedź, złoto, srebro itp., nie mogą być dzielone w nieskończoność na coraz to mniejsze części. Kresem podziału i najmniejszą cząstką każdego pierwiastka jest odpowiedni atom węgla, atom żelaza, atom miedzi, atom złota, atom srebra lub innego pierwiastka.
Atomy różnych pierwiastków mogą się łączyć razem tworząc cząsteczki związków chemicznych, czyli substancji złożonych. Substancje złożone można rozłożyć na te pierwiastki, z których zostały utworzone.

Metale i niemetale

Metale i niemetale

Substancje proste (pierwiastki) zbudowane z jednego tylko rodzaju atomów dzielimy na metale i niemetale. Glin i krzem są metalami, które wykazują własności chemiczne charakterystyczne nie tylko dla metali, ale i dla niemetali.
Metale charakteryzują się następującymi właściwościami fizycznymi:
są błyszczące, kowalne i ciągliwe (można je wyklepywać i wyciągać z nich druty);
są dobrymi przewodnikami prądu elektrycznego i ciepła.
Niemetale są kruche i nie posiadają wymienionych wyżej własności charakterystycznych dla metali. Typowym niemetalem jest żółta i krucha siarka. Niemetalem jest też pierwiastek węgiel zarówno w postaci diamentu, jak i grafitu. Diament jest doskonałym izolatorem, a grafit jest półprzewodnikiem, który przewodzi prąd elektryczny – a zatem wykazuje też własności metaliczne.
Wszystkie pospolite pierwiastki reagują z tlenem i tworzą odpowiednie tlenki. Tlenki metali reagując z wodą, tworzą zasady, a tlenki niemetali reagując z wodą tworzą kwasy. Zasady oraz kwasy, które powstają w wyniku reakcji tlenków z wodą, różnicują te pierwiastki pod względem chemicznym.

Izotopy

Izotopy

Atomy wszystkich pierwiastków są zbudowane z jąder atomowych oraz z powłok
elektronowych. Powłoki elektronowe są utworzone z ujemnie naładowanych elektronów.
Jądra atomowe zbudowane są z protonów i neutronów. Proton jest cząstką elementarną, która posiada dodatni ładunek elektryczny równy wielkością ładunkowi elektronu. Masa protonu
jest w przybliżeniu równa jednostce masy atomowej.
Neutron jest cząstką elementarną o masie w przybliżeniu równej masie protonu. Neutron nie posiada ładunku elektrycznego i jest elektrycznie obojętny.
Elektron jest cząstką elementarną o masie około 2000 razy mniejszej od masy protonu i posiada elementarny, najmniejszy ujemny ładunek elektryczny.
Wszystkie atomy tego samego pierwiastka mają taką samą liczbę protonów w jądrach atomowych, czyli taką samą liczbę atomową. Mogą jednak zawierać różne liczny neutronów, a zatem mogą się różnić między sobą masą atomową. Atomy, które w jądrach atomowych mają taką samą liczbę protonów, a różnią się między sobą liczbą neutronów, a tym samym i masa atomową, nazywamy izotopami.
Izotopami wodoru jest zwykły wodór (jeden proton), deuter (jeden proton i jeden neutron) oraz tryt (jeden proton i dwa neutrony). Izotopami helu jest zwykły hel (dwa protony i dwa neutrony) i lekki hel (dwa protony i jeden neutron).

Układ Okresowy Pierwiastków

Układ Okresowy Pierwiastków

Własności chemiczne pierwiastków zależą przede wszystkim od struktury ich powłok elektronowych. Zaobserwuj zatem, jak są zapełnione elektronami powłoki elektronowe atomów pierwiastków w trzech pierwszych okresach Układu Okresowego.
Pierwszy okres tworzą pierwiastki wodoru i helu. Pierwsza powłoka elektronowa zostaje zapełniona dwoma elektronami w atomach helu.
Okres drugi rozpoczyna lit, a kończy neon. Na pierwszej powłoce elektronowej pierwiastków drugiego okresu znajdują się po dwa elektrony podobnie jak w pierwiastku helu. Atomy litu mają na drugiej powłoce elektronowej po jednym elektronie. ma na drugiej powłoce elektronowej osiem elektronów, czyli tak zwany oktet elektronowy i kończy drugi okres. Neon należy do gazów szlachetnych tworzących VIII grupę (kolumnę) Układu Okresowego i. W podobny sposób pierwiastki trzeciego okresu zapełniają elektronami trzecią powłokę elektronową poczynając od sodu z jednym elektronem, a na argonie z ośmioma elektronami na trzeciej powłoce elektronowej kończąc. W dalszych okresach zapełnianie powłok elektronami nieco się komplikacje.
O wartościowości, a tym samym i o własnościach chemicznych pierwiastków decyduje liczba elektronów znajdujących się w najbardziej zewnętrznej powłoce elektronowej pierwiastka.
Pierwiastki tworzące pierwszą kolumnę należą do pierwszej grupy Układu Okresowego, mają na swojej zewnętrznej powłoce elektronowej tylko po jednym elektronie są jednowartościowymi metalami. Pierwiastki należące do drugiej grupy (i drugiej kolumny) mają po dwa elektrony na zewnętrznej powłoce elektronowej, są dwuwartościowe i są metalami. Gazy szlachetne należące do VIII grupy Układu Okresowego mają zewnętrzną powłokę w pełni zapełnioną elektronami.
Liczba elektronów na zewnętrznej powłoce elektronowej pierwiastka odpowiada zatem numerowi grupy tego pierwiastka w Układzie Okresowym. W każdej grupie pierwiastków, czyli w kolumnie układu okresowego, na zewnętrznej powłoce elektronowej znajduje się taka sama liczba elektronów.
Wartościowość pierwiastków w ich związkach z tlenem wzrasta od wartościowości jeden dla pierwiastków grupy pierwszej (I) do wartościowości siedem dla pierwiastków grupy siódmej (VII).
Wartościowość pierwiastków w związkach z wodorem wzrasta od wartościowości jeden (I) dla pierwiastków grupy pierwszej (I) do wartościowości cztery (IV) dla pierwiastków grupy czwartej (IV), a następnie stopniowo maleje osiągając ponownie wartościowość jeden (I) dla pierwiastków grupy siódmej (VII). Pierwiastki VII grupy Układu Okresowego Pierwiastków są typowymi niemetalami.

Wiązania kowalencyjne (homopolarne) (plansza I)

Wiązania kowalencyjne (homopolarne) (plansza I)

Atomy wodoru w dwuatomowej cząsteczce wodoru tworzą jedną wspólną parę elektronową, do której każdy z atomów oddaje po jednym elektronie. Taka para elektronów odpowiada utworzeniu pomiędzy tymi atomami pojedynczego wiązania, ponieważ każdy z atomów wodoru tworzących cząsteczkę „uważa”, że ta wspólna para elektronowa upodabnia jego zewnętrzną powłokę elektronową do pierwszej i jedynej powłoki elektronowej atomu helu w pełni zapełnionej dwoma elektronami.
W cząsteczce metanu atom węgla tworzy cztery wspólne pary elektronowe z czterema atomami wodoru. Atomy wodoru mogą „uważać”, że ich zewnętrzne powłoki elektronowe są identyczne z zewnętrzną powłoką atomu helu. Podobnie atom węgla może „uważać”, że jego zewnętrzna powłoka elektronowa jest identyczna z w pełni zapełniona zewnętrzną powłoką atomu neonu.
Atomy nie mogą oczywiście „rozumować”, ale mogą traktować określoną konfigurację elektronów jako właściwą i dla siebie